خــانـه
اهــداف و چشـم انـدازها
داستان یک تلاس
دربــاره مـا
تمـاس بـا مامطلب آموزشی
اوراق بدهی
اوراق بدهی چیست ؟
اوراق بدهی یک ابزار بدهی است که می‌توان آن را بین دو طرف خرید و فروش کرد و شرایط اساسی آن مانند مبلغ اسمی (مقدار وام گرفته‌شده)، نرخ بهره، و تاریخ سررسید و تمدید تعریف شده است.
نمونه‌هایی از اوراق بدهی شامل اوراق قرضه دولتی، اوراق قرضه شرکتی، گواهی سپرده (CD)، اوراق قرضه شهری، یا سهام ممتاز هستند. اوراق بدهی همچنین می‌توانند به‌صورت اوراق تضمین‌شده، مانند تعهدات بدهی تضمین‌شده (CDOs)، تعهدات وام مسکن تضمین‌شده (CMOs)، اوراق بهادار با پشتوانه وام مسکن (MBSs) صادرشده توسط انجمن ملی وام مسکن دولتی (GNMA)، و اوراق بدون کوپن باشند.
نکات کلیدی
اوراق بدهی، دارایی‌های مالی هستند که به مالکان آن‌ها جریان پرداخت‌های بهره را اعطا می‌کنند.
برخلاف اوراق سهام، اوراق بدهی نیازمند بازپرداخت اصل مبلغ وام‌گرفته‌شده توسط وام‌گیرنده هستند.
نرخ بهره برای یک اوراق بدهی به اعتبار درک‌شده وام‌گیرنده بستگی دارد.
اوراق قرضه، مانند اوراق قرضه دولتی، شرکتی، شهری، تضمین‌شده، و بدون کوپن، انواع رایج اوراق بدهی هستند.
اوراق بدهی چگونه کار می‌کنند؟
اوراق بدهی نوعی دارایی مالی است که زمانی ایجاد می‌شود که یک طرف به طرف دیگر پول قرض می‌دهد. برای مثال، اوراق قرضه شرکتی، اوراق بدهی هستند که توسط شرکت‌ها صادر شده و به سرمایه‌گذاران فروخته می‌شوند. سرمایه‌گذاران در ازای تعداد مشخصی پرداخت بهره و بازگشت اصل سرمایه خود در تاریخ سررسید اوراق، به شرکت‌ها پول قرض می‌دهند.
از سوی دیگر، اوراق قرضه دولتی، اوراق بدهی هستند که توسط دولت‌ها صادر شده و با اعتماد به آن دولت پشتیبانی می‌شوند و به سرمایه‌گذاران فروخته می‌شوند. سرمایه‌گذاران در ازای پرداخت‌های بهره (که به‌عنوان پرداخت‌های کوپن شناخته می‌شوند) و بازگشت اصل سرمایه خود در تاریخ سررسید اوراق، به دولت پول قرض می‌دهند.
اوراق بدهی به‌عنوان اوراق با درآمد ثابت نیز شناخته می‌شوند، زیرا جریان ثابتی از درآمد را از پرداخت‌های بهره خود تولید می‌کنند. برخلاف سرمایه‌گذاری‌های سهام که بازده سرمایه‌گذار به عملکرد بازار صادرکننده سهام وابسته است، ابزارهای بدهی تضمین می‌کنند که سرمایه‌گذار اصل سرمایه اولیه خود را به علاوه جریان مشخصی از پرداخت‌های بهره دریافت خواهد کرد.
البته، این تضمین قراردادی به این معنا نیست که اوراق بدهی بدون ریسک هستند، زیرا صادرکننده اوراق بدهی ممکن است اعلام ورشکستگی کند یا در تعهدات خود تخلف کند.
ریسک‌های اوراق بدهی
از آنجا که وام‌گیرنده از نظر قانونی ملزم به انجام این پرداخت‌ها است، اوراق بدهی معمولاً به‌عنوان شکل کم‌ریسک‌تری از سرمایه‌گذاری در مقایسه با سرمایه‌گذاری‌های سهام مانند سهام در نظر گرفته می‌شوند. البته، مانند همیشه در سرمایه‌گذاری، ریسک واقعی یک اوراق خاص به ویژگی‌های خاص آن بستگی دارد.
برای مثال، شرکتی با ترازنامه قوی که در یک بازار بالغ فعالیت می‌کند، احتمالاً کمتر از یک شرکت نوپا که در یک بازار نوظهور فعالیت می‌کند، در بازپرداخت بدهی‌های خود تخلف می‌کند. در این مورد، شرکت بالغ احتمالاً رتبه اعتباری مطلوب‌تری از سه آژانس اصلی رتبه‌بندی اعتباری دریافت می‌کند: استاندارد اند پورز (S&P)، مودیز کورپریشن، و فیچ ریتینگز.
با توجه به تعادل کلی بین ریسک و بازده، شرکت‌هایی با رتبه‌های اعتباری بالاتر معمولاً نرخ بهره پایین‌تری برای اوراق بدهی خود ارائه می‌دهند و بالعکس. برای مثال، در ژوئیه ۲۰۲۳، بازده اوراق قرضه شرکتی Aaa مودیز ۴.۶۶٪ است، در حالی که بازده اوراق قرضه شرکتی Baa مودیز ۵.۷۴٪ است.
از آنجا که رتبه Aaa نشان‌دهنده ریسک پایین‌تر درک‌شده از تخلف اعتباری است، منطقی است که فعالان بازار حاضرند بازده پایین‌تری را در ازای این اوراق کم‌ریسک‌تر بپذیرند.
اوراق بدهی در مقابل اوراق سهام
اوراق سهام نشان‌دهنده ادعایی بر درآمدها و دارایی‌های یک شرکت هستند، در حالی که اوراق بدهی سرمایه‌گذاری‌هایی در ابزارهای بدهی هستند. برای مثال، سهام یک اوراق سهام است، در حالی که اوراق قرضه یک اوراق بدهی است. وقتی سرمایه‌گذار یک اوراق قرضه شرکتی خریداری می‌کند، اساساً به شرکت پول قرض می‌دهد و حق بازپرداخت اصل و بهره اوراق را دارد.
مهم: در صورت ورشکستگی یک شرکت، ابتدا به دارندگان اوراق قرضه پرداخت می‌شود و سپس به سهامداران.
اوراق بدهی شامل :
اوراق اجاره
این اوراق به منظور تأمین سرمایه در گردش و یا طرح‌های توسعه استفاده می‌گردد؛ وجود یک دارایی ثابت با مالکیت غیرمشاع به عنوان مبنای انتشار در این روش ضروری است. این دارایی می‌بایست از لحاظ قانونی قابل فروش بوده و عمر باقیمانده بالاتری از دوره عمر اوراق داشته باشد.
اوراق مرابحه
انتشار این اوراق عمدتا برای خرید دارایی جدید، تأمین سرمایه در گردش و یا خرید مواد اولیه مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ این اوراق به پشتوانه دارایی‌ها و مواد و کالایی که شرکت تمایل به خرید آن‌ها را دارد، منتشر می‌گردد. در این روش، وجوه جمع‌آوری‌شده به فروشنده کالا پرداخت می‌گردد.
اوراق مشارکت
به منظور تامین مالی طرح‌های اقتصادی سودآور از این ابزار استفاده می‌شود؛ طرح‌های موضوع این اوراق باید به لحاظ فنی، مالی و اقتصادی توجیه‌پذیر باشند.
اوراق سفارش ساخت (استصناع)
جهت تامین مالی فعالیت‌های پیمانکاری و سفارش ساخت به کار می‌رود؛ در این روش باید امکان ساخت و تحویل دارایی مبنای انتشار در مواعد زمانی مورد نظر وجود داشته باشد. دارایی‌هایی که به طور مستمر و با مقادیر زیاد تولید می‌شوند، نمی‌توانند مبنای انتشار باشند.
اوراق خرید دین
این نوع اوراق، ابزار خرید مطالبات ریالی مدت‌دار اشخاص حقوقی می‌باشد؛ مطالبات باید ناشی از عقود مبادله‌ای (به استثنای عقد سلف) باشند.
اوراق جعاله
کاربرد این ابزار، تامین مالی احداث، تکمیل، تعمیر، تحویل و حسب مورد بهره‌برداری از طرحی مشخص می‌باشد. اوراق جعاله، اوراق مالکیت مشاع دارایی است که بعد از پایان موضوع قرارداد جعاله، دارندگان آن، مالک نتیجه قرارداد (خدمت یا دارایی فیزیکی) می‌شوند.
اوراق منفعت
به منظور تامین نقدینگی صاحبان دارایی‌های بادوام و یا تامین سرمایه در گردش یا توسعه فعالیت‌های اقتصادی شرکت‌ها و مؤسسه‌های خدماتی، می‌توان از این ابزار استفاده نمود. در این روش، صاحبان دارایی بخشی از منافع حاصل از دارایی‌های بادوام خود را از پیش، واگذار می‌کنند و برای این منافع، اوراق منفعت منتشر و سپس آن‌ها را در مقابل مبلغ معینی به متقاضیان واگذار می‌کنند.
اوراق قرض‌الحسنه
برای انجام طرح‌های عام‌المنفعه و یا خیریه به کار می‌رود؛ این اوراق براساس قرارداد قرض‌الحسنه بدون سود منتشر می‌شود.تلگرام خانه حسابداری. دولت‌ها و مؤسسه‌های خیریه خوشنام می‌توانند برای تامین مالی امور غیر انتفاعی خود از این روش استفاده نمایند.
اوراق مضاربه
جهت انجام فعالیت تجاری می‌توان از این اوراق استفاده نمود. با توجه به عقد مضاربه، سود این اوراق به سود فعالیت تجاری بستگی دارد. بنابراین، سود آن متغیر می‌باشد و در پایان دوره مالی، قطعی می‌شود.
اوراق رهنی
اوراق بهاداری است که به منظور خرید مطالبات رهنی توسط ناشر منتشر می‌شود. مطالبات رهنی شامل مطالبات مدت‌دار اشخاص حقوقی ناشی از قراردادهای مبادله‌ای از قبیل فروش اقساطی، اجاره به شرط تملیک و جعاله (به استثنای سلف) است که دارای وثیقه رهنی می‌باشد.
اوراق بیمه اتکایی
اوراق بهادار با نامی که نشان دهنده مشارکت دارندگان آن در حقوق و تعهدات حاصل از قراردادهای بیمه اتکایی و تامین سرمایه مورد نیاز برای پذیرش تمام یا بخشی از سبد ریسک بیمه‌ای (مخاطراتی که برای آن بیمه نامه مستقیم یا اتکایی صادر می‌شود) و عواید ناشی از آن می‌باشد.
اوراق وکالت
اوراق بهادار بانامی که نشان دهنده مالکیت مشاع دارنده آن در دارایی‌ها، کالاها، خدمات، پروژه معین یا حقوق و منافع ناشی از انجام فعالیت‌های اقتصادی مشخص است و بر مبنای قرارداد وکالت منتشر می‌شود. موضوع وکالت به شرح انجام فعالیت‌های اقتصادی مبتنی بر معاملات موضوع عقود اسلامی و در چارچوب قوانین و مقررات کشور با هدف کسب سود است.
نتیجه‌گیری
اوراق بدهی ابزارهای بدهی هستند که سرمایه‌گذاران برای کسب بازده خریداری می‌کنند. آن‌ها توسط شرکت‌ها، دولت‌ها و سایر نهادها برای جمع‌آوری پول برای تأمین نیازهای مختلف صادر می‌شوند. این اوراق جایگزینی برای اوراق سهام مانند سهام هستند و معمولاً به‌عنوان سرمایه‌گذاری‌های ایمن‌تر در نظر گرفته می‌شوند. اوراق بدهی، مانند اوراق قرضه، می‌توانند راه خوبی برای سرمایه‌گذاران برای تنوع‌بخشی به پرتفوی خود باشند.
شرکت همیار محاسب پارسه با ارائه خدمات جامع مشاوره، مدیریت مالی و حسابداری، به کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ کمک می‌کند تا با اطمینان بیشتری در مسیر رشد و توسعه حرکت کنند. حسابداری یکی از اصلی‌ترین خدمات شرکت همیار محاسب پارسه است که طیف گسترده‌ای از وظایف و مسئولیت‌های مالی یک کسب و کار را بر عهده می‌گیرد.
راه های ارتباطی :
تلگرام – ایتا – واتساپ : 09108295603
تلفن : 38421258