مطلب آموزشی
انواع اضافه کاری در سال 1404
اضافه کاری بر اساس شرایط و زمان انجام آن به دسته‌های مختلف تقسیم می‌شود. در ادامه به شرح انواع اضافه کاری و ضریب‌های آن پرداخته می‌شود:
اضافه کاری عادی:
زمانی که کارگر در روزهای کاری عادی، علاوه بر ساعات مقرر فعالیت می‌کند؛ این اضافه کاری با افزایش ۴۰ درصد از مزد عادی محاسبه می‌شود.
اضافه کاری جمعه:
در صورتی که کار در روز جمعه انجام شود، علاوه بر ۴۰ درصد اضافه کاری، برای جمعه کاری نیز ۴۰ درصد اضافی لحاظ می‌شود، بنابراین مزد ساعت کار در جمعه به ۱۸۰٪ از مزد عادی می‌رسد.
اضافه کاری شبانه:
ساعات کار از ۱۰ شب تا ۶ صبح، مشمول فوق‌العاده شب کاری ۳۵ درصد به علاوه ۴۰ درصد اضافه کاری است؛ بنابراین ضریب محاسبه مجموعاً ۱۷۵ درصد می‌باشد.
اضافه کاری تعطیل کاری:
در روزهای تعطیل رسمی (به جز جمعه در صورت تعویض با روز دیگر) نیز اضافه کاری طبق اصل ۴۰ درصد مشمول دریافت مزد اضافی محسوب می‌شود.
اضافه کاری در قراردادهای پاره وقت
برای کارگرانی که ساعات کاری آن‌ها کمتر از ۴۴ ساعت در هفته است، اضافه کاری محاسبه نمی‌شود. تنها زمانی که ساعات کاری موظفی تکمیل شده و بعد از آن نیز فعالیت صورت گیرد، اضافه کاری و مبالغ مربوط به آن به حق کارگر تعلق خواهد گرفت.
این ضریب‌ها موجب می‌شوند که کارگر در شرایط مختلف فعالیت، مزایای متفاوتی دریافت کند که در فهرست مزایای حقوقی کارگران به دقت درج شده است.
نحوه محاسبه اضافه کاری ۱۴۰۴
برای محاسبه مبلغ هر ساعت اضافه‌کاری، ابتدا باید دستمزد هر ساعت کار عادی را محاسبه کنید. این کار با تقسیم حقوق روزانه بر ساعت‌های کار موظفی روزانه انجام می‌شود. سپس، برای محاسبه دستمزد هر ساعت اضافه‌کاری، باید ۴۰٪ از دستمزد یک ساعت عادی را به آن اضافه کنید
نکته مهم :
در محاسبه اضافه‌کاری، بن خواربار، حق مسکن و حق اولاد نباید محاسبه شوند، چرا که این موارد جزء دستمزد پایه نیستند.
مراحل محاسبه اضافه کاری ۱۴۰۴
برای محاسبه اضافه کاری ۱۴۰۴ ، ابتدا باید مراحل زیر را به دقت دنبال کنید:
محاسبه ساعات اضافه‌کاری ماهانه
ساعات اضافه‌کاری ماه، با کسر ساعات واقعی از ساعات موظفی به دست می‌آید.
ساعات اضافه‌کاری ماه = ساعات موظفی – ساعات واقعی
محاسبه دستمزد هر ساعت کار عادی
دستمزد هر ساعت عادی با تقسیم دستمزد روزانه بر ۷.۳۳ (تعداد ساعات کاری قانونی روزانه) محاسبه می‌شود.
دستمزد هر ساعت کار عادی = دستمزد روزانه ÷7.33
محاسبه دستمزد هر ساعت اضافه‌کاری
برای محاسبه دستمزد هر ساعت اضافه‌کاری، ۱.۴ برابر دستمزد هر ساعت عادی را محاسبه می‌کنید.
دستمزد هر ساعت اضافه‌کاری = ۱.۴ × دستمزد هر ساعت کار عادی
محاسبه مبلغ کلی اضافه‌کاری ماهانه
مبلغ اضافه‌کاری ماهانه با ضرب دستمزد هر ساعت اضافه‌کاری در ساعات اضافه‌کاری به دست می‌آید.
مبلغ اضافه‌کاری ماه = دستمزد هر ساعت اضافه‌کاری × ساعات اضافه‌کاری
ضریب محاسبه اضافه کاری ۱۴۰۴
طبق قانون کار، ضریب پرداخت اضافه‌کاری ۱.۴ برابر دستمزد عادی است. یعنی برای هر ساعت اضافه‌کاری، ۴۰٪ بیشتر از نرخ معمول ساعتی به کارگر پرداخت می‌شود. این مبلغ به عنوان جبران زحمت ساعت‌های مازاد بر کار قانونی در نظر گرفته شده و کارفرما موظف به رعایت آن است.
شرایط اضافه کاری ۱۴۰۴
در قانون کار، شرایط خاصی برای انجام اضافه‌کاری کارگران پیش‌بینی شده است که هدف آن حفظ حقوق کارگران و جلوگیری از سوءاستفاده است. برخی از مهم‌ترین شرایط اضافه‌کاری کارگران در سال ۱۴۰۴ به شرح زیر عبارتند از:
طبق ماده ۵۹ قانون کار، کارگران تنها در صورتی می‌توانند اضافه‌کاری انجام دهند که ابتدا با آن موافقت کنند. همچنین، پرداخت دستمزد اضافه‌کاری به ازای هر ساعت کار اضافی الزامی است. در این زمینه، مهم است که ساعات اضافه‌کاری کارگران در طول روز از ۴ ساعت بیشتر نشود، به این معنا که مجموع ساعات کاری روزانه نباید از ۱۲ ساعت تجاوز کند، مگر در شرایط خاص که نیاز به توافق طرفین وجود داشته باشد
در ماده ۶۰ قانون کار هم آمده است که در برخی شرایط خاص، کارفرما می‌تواند حتی بدون رضایت کارگر از او بخواهد تا ساعات اضافه‌کاری انجام دهد. این شرایط معمولاً شامل مواردی چون حوادث غیرقابل پیش‌بینی (مثل سیل یا زلزله) یا ترمیم خسارات ناشی از این حوادث است. در چنین مواردی، کارفرما می‌تواند از کارگر بخواهد تا ۸ ساعت اضافه‌کاری انجام دهد. در این صورت، کارفرما موظف است که ظرف ۴۸ ساعت موضوع را به اداره کار گزارش دهد که مدت زمان و ضرورت اضافه‌کاری مشخص شود. در غیر این صورت، کارفرما مسئول پرداخت غرامت و خسارات خواهد بود.
برای مشاغل سخت و زیان‌آور، طبق ماده ۵۲ قانون کار، ساعات کاری نباید از ۶ ساعت در روز و ۳۶ ساعت در هفته بیشتر باشد. بنابراین، این دسته از کارگران حق انجام اضافه‌کاری ندارند. همچنین طبق ماده ۸۳ قانون کار، کارگران زیر ۱۸ سال (کارگران نوجوان) به هیچ عنوان مجاز به انجام اضافه‌کاری نیستند و انجام چنین کاری غیرقانونی محسوب می‌شود. کارفرمایانی که از این قانون تخلف کنند، مشمول مجازات قانونی خواهند شد.
در نهایت، ماده ۶۱ قانون کار هم اضافه‌کاری را برای کارگرانی که در شغل‌های شبانه یا کارهای خطرناک و سخت و زیان‌آور مشغول به کار هستند، ممنوع می‌کند. این افراد هم شرایط اضافه‌کاری را ندارند.
دستمزد هر ساعت اضافه کاری ۱۴۰۴
دستمزد کار ساعتی در سال ۱۴۰۴ برای هر ساعت کار عادی معادل ۴۷۲٬۵۳۲ ریال تعیین شده است. طبق قانون کار، حقوق هر ساعت اضافه‌کاری با ضریبی ۱.۴ برابر حقوق پایه محاسبه می‌شود. بنابراین، با در نظر گرفتن حقوق ساعتی وزارت کار، مبلغ هر ساعت اضافه‌کاری برابر با ۶۶۱٬۵۴۵ ریال است. این مقدار برای کارگرانی که حداقل حقوق وزارت کار را دریافت می‌کنند، ثابت است. اگر کسی دریافتی بیشتری دارد، باید حقوق ساعتی خود را محاسبه کرده و ۴۰٪ به آن اضافه کند.
اضافه‌کاری به این دلیل بیش از دستمزد ساعت کار عادی است که انجام آن اجباری نیست و ساعات کاری موظف کارگر طبق قوانین کار و تأمین اجتماعی، تنها هفته‌ای ۴۴ ساعت است. همچنین، باید توجه داشت که ساعات اضافه‌کاری جزء سوابق کارگران برای حق بیمه محسوب نمی‌شود.
مثال محاسبه اضافه کاری ۱۴۰۴
حمید در اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۴ بر‌اساس اعلام واحد کارگزینی ۲۰۰ ساعت کارکرد داشته است و قرارداد وی بر مبنای حداقل حقوق اداره کار است. طبق جدول ساعت کاری سال ۱۴۰۴، ساعت موظفی اردیبهشت ماه ۱۸۳ ساعت است. برای محاسبه اضافه کاری ۱۴۰۴ حمید در ماه اردیبهشت، طبق مراحل زیر پیش می‌رویم:
ساعات اضافه کاری = ساعات موظفی – ساعات واقعی
۱۷= ۱۸۳ – ۲۰۰
دستمزد هر ساعت کار عادی = ۷.۳۳ / دستمزد روزانه
۳٬۴۶۳٬۶۵۶ / ۷.۳۳ = ۴۷۲٬۵۳۱
دستمزد هر ساعت اضافه کاری = ۱.۴ * دستمزد هر ساعت کار عادی
۴۷۲٬۵۳۱ * ۱.۴ = ۶۶۱٬۵۴۳
مبلغ اضافه کاری ماه = دستمزد هر ساعت اضافه کاری * ساعات اضافه کاری
۱۷ * ۶۶۱٬۵۴۳ = ۱۱٬۲۴۶٬۲۳۱
حسابداری شرکت خود را به ما بسپارید و از خدمات باکیفیت و قیمت مناسب ما بهره‌مند شوید.
ما با استفاده از جدیدترین نرم‌افزارهای حسابداری و بهره‌مندی از تیمی مجرب، خدمات حسابداری خود را با بالاترین کیفیت و در کوتاه‌ترین زمان ارائه می‌دهیم.
برای دریافت مشاوره رایگان، با ما تماس بگیرید. 38421258 – 051