مطلب آموزشی
چند نکته در مورد دارایی های ثابت نا مشهود
دارایی نامشهود (Intangible Asset) چیست؟
در ادامه تعریف دارایی مشهود و نامشهود، حالا می‌خواهیم داراییهای نامشهود را بررسی کنیم. دارایی نامشهود، تمام دارایی‌هایی را شامل می‌شود که قابل دیدن و لمس کردن نباشد. نداشتن ماهیت فیزیکی، مهم‌ترین ویژگی دارایی نامشهود است. چیزهایی مثل علامت تجاری، ارزش برند، حق امتیاز، پروانه ثبت، جواز کسب، حق تالیف و سرقفلی در دسته داراییهای نامشهود قرار می‌گیرد. حتی دارایی ارزهای دیجیتال برای کسب و کارهایی که از این ارزها برای تبادلات تجاری استفاده می‌کنند، باید نامشهود در نظر گرفته شود.
دسته بندی داراییهای نامشهود
هنگام دسته بندی داراییهای نامشهود، باید به این نکته توجه کنیم که اگرچه این داراییها غیرفیزیکی هستند، اما باز هم باید استهلاک پذیر در نظر گرفته شوند. هنگام ثبت این داراییها در ترازنامه، باید قسمت مشخصی برای آن‌ها وجود داشته باشد. از طرف دیگر، مالکیت مادی و معنوی بر داراییهای نامشهود می‌تواند محدود باشد. در کنار آن باید میزان موفقیت و شکست کسب و کار هم در ارزش گذاری روی داراییهای نامشهود لحاظ شود. هزینه ایجاد، نگهداری، تمدید، احیا و ثبت دارایی نامشهود هم باید در زمان وقوع محاسبه شود و از قبل نمی‌توان برای آن، مبلغی مشخص کرد.
تفاوت داراییهای مشهود با داراییهای نامشهود
مهم‌ترین تفاوت دارایی های ثابت مشهود و نامشهود را می‌توان در استهلاک پذیر بودن یا نبودن آن‌ها دانست. داراییهای ثابت مشهود (به غیر از زمین)، استهلاک پذیر هستند. اما داراییهای نامشهود عموما استهلاک ناپذیر در نظر گرفته می‌شوند. اگرچه موفقیت و شکست برند تجاری روی ارزش آن تاثیر می‌گذارد اما به دلیل نبود نرخ ثابت و مشخص، برای آن استهلاکی در نظر نمی‌گیریم.
دیگر تفاوت دارایی مشهود و نامشهود، روش انجام آن است. روش حسابداری اموال یا حسابداری موجودی کالا، تفاوت زیادی با روش حسابداری داراییهای ثابت مشهود ندارد. در صورتی که روش و مفهوم حسابداری دارایی نامشهود، کاملا با این دو متفاوت است. داراییهای نامشهود در طول زمان به روز می‌شوند و گسترش پیدا می‌کنند. اضافه شدن ارزهای دیجیتال به این نوع از داراییها، بهترین مثال برای این تغییر است.
جمع بندی
در بخشی از دوره آموزش حسابداری موسسه پکت، با انواع دارایی و نحوه ثبت آن در اسناد مالی و دفاتر حسابداری آشنا خواهید شد. عملاً این دوره، پایه‌ها و اصول اولیه ثبت اسناد دارایی و بدهی را در صورت‌های مالی مختلف به شما آموزش می‌دهد. اما برای کسب اطلاعات بیشتر و دقیقتر در مورد ثبت انواع داراییها در صورت‌های مالی، باید دوره تخصصی بهای تمام شده یا دوره حسابداری صنعتی را بگذرانید.
اینکه بدانید دارایی ثابت مشهود و نامشهود چیست، خوب است اما برای رسیدگی به اموز مالی شرکت‌ها و واحدهای صنعتی و تولیدی، کافی نیست. شرکت‌ها بازرگانی و خدماتی هم به دلیل استفاده از ارزهای دیجیتال در تبادلات و تولید کالاهای مجازی و نرم افزاری، باید ارزش دارایی های مشهود و نامشهود خود را مشخص کنند.
درمورد داراییهای نامشهود باید گفت که در زمان ثبت انقضاء (استهلاک) آن، به جای استهلاک انباشته، خود حساب دارایی بستانکار می شود و دیگر اینکه ارزش اسقاط داراییهای نامشهود در اغلب موارد صفر می باشد.
– حق امتیاز حقوقی است که به دارنده اجازه تولید و فروش محصول خاصی را می دهد. حداکثر عمر حق امتیاز 17 سال می باشد.
– حق نشر (حق چاپ یا حق تالیف) عبارتست از حق انحصار نشر و فروش کتاب، تصنیف موسیقی، فیلم و سایر محصولات هنری، حق نشر، نرم افزارهای کامپیوتری را نیز در بر می گیرد. حداکثر عمر حق نشر 50 سال می باشد.
– بهای تمام شده تحصیل حق تالیف از دولت معمولآ پایین و ارزان است اما اگر از مالک آن خریداری شود، معمولآ گران قیمت می باشد. از آنجا که عمر مفید حق نشر معمولآ از دو یا سه سال تجاوز نمی کند، مبلغ انقضاء (استهلاک) این دارایی نامشهود هر دوره بخش زیادی از بهای تمام شده آن را در بر می گیرد.
نکته : قانون حمایت مولفان و مصنفان و هنرمندان حق تالیف را اینگونه تالیف کرده است : حق تالیف عبارتست از حق انحصاری نشر، پخش، عرضه و اجرای اثر هنری یا نوشته ای که به مدت عمر پدید آورنده و سی سال بعد از فوت شخص پدیدآوردنده به وارث او اعطا می شود.
– علائم تجاری و نامهای تجاری مشخصه های ممتاز محصولات و خدمات می باشند. ماده 1 قانون ثبت علایم و اختراعات، علامت تجاری را اینگونه تعریف کرده است : هر قسم علامتی اعم از نقش، تصویر، رقم، حرف، عبارت، مهر، لفاف و غیر آن که برای امتیاز و تشخیص محصول صنعتی یا تجاری یا فلاحتی اختیار شود.
– بهای تمام شده علائم تجاری و نامهای تجاری باید در طول عمر مفید خود که حداکثر 40 سال می باشد، مستهلک شود. مخارجی که صرف تبلیغ و ترویج علائم تجاری می شود، نباید به عنوان بخشی از بهای تمام شده دارایی مطرح شود بلکه باید تحت هزینه تبلیغات به عنوان هزینه جاری ثبت شود.
– در انحصار فروش (فرانشیز) فروشنده حق امتیاز، علائم تجاری و … طی قراردادی خدمات، دستورالعمل و کمکهای فنی را در یک دوره معین در اختیار خریداران می گذارد. بهای تمام شده انحصار فروش باید در دوره ای که حداکثر 40 سال به طول می انجامد، منقضی شود.
– اجاره های بلند مدت عبارتست از موافقتنامه ای که بر اساس آن اجاره دهنده حق استفاده از یک دارایی را در برابر اجاره و برای مدت مورد توافق به اجاره کننده واگذار می کند. این نوع قراردادهای اجاره بر دو نوعند : اجاره عملیاتی و اجاره سرمایه ای. در قراردادهای اجاره عملیاتی، منافع و مخاطرات ناشی از مالکیت اموال به مستاجر انتقال می یابد و او متعهد است که مورد اجاره را در انقضای مدت اجاره به مالک مسترد کند.
در قراردادهای اجاره ی سرمایه ای، چنانچه مستاجر طی مدت اجاره، مخارجی برای ایجاد تعمیرات و بهسازی مورد اجاره به قصد انتفاع بیشتر به عمل آورد، این مخارج، با توجه به اینکه مورد اجاره سرانجام به مالک مسترد خواهد شد، نوعی دارایی نامشهود برای مستاجر ایجاد می کند که باید با عنوان مناسبی نظیر مخارج بهسازی اموال استیجاری به صورت دارایی ثبت و طی مدت اجاره یا عمر مفید بهسازی انجام شده، هر کدام که کوتاهتر است، مستهلک شود.
– سرقفلی در حسابداری به مازاد بهای تمام شده خرید یک واحد تجاری بر مجموع ارزش بازار خالص داراییهای آن (داراییها منهای بدهیها) تعریف شده است.
در مورد سرقفلی باید به دو نکته مهم توجه داشت :
1️⃣ سرقفلی فقط در زمان خرید یک واحد تجاری دیگر ثبت می شود. حتی اگر واحد تجاری از نظر جغرافیایی در منطقه ممتاز قرار داشته باشد، یک محصول بی نظیر تولید نماید، و یا واحد تجاری از شهرت و اعتبار برخوردار شود، سرقفلی نباید شناسایی و ثبت گردد.
2️⃣ مطابق اصول پذیرفته شده حسابداری، سرقفلی در دوره ای که نباید از 40 سال تجاور کند، مستهلک شود. هر چند که در دنیای واقعی، ارزش سرقفلی لحظه به لحظه در حال افزایش است اما هیات استانداردهای حسابداری واحدهای تجاری را ملزم ساخته است که بهای تمام شده کلیه داراییهای نامشهود را مستهلک نمایند.
انجام کلیه حسابداری مالی و مالیاتی
اگر به دنبال حسابدار مالی و مالیاتی برای موسسه یا شرکت خود هستید با ما تماس بگیرید انجام صفر تا صد کلیه کارهای حسابداری و مالی و مالیاتی در مشهد
راه های ارتباطی ما : تلگرام / ایتا / واتساپ : 09108295603
تلفن تماس : 38421258 – 051